Gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỉ đồng cho bất động sản: Đã đến được với người dân?

Người dân đang chờ được giải ngân gói tín dụng từ các nhà băng. Ảnh: xuân Thảo. Vốn mới chảy về doanh nghiệp Đến nay đã có 30 dự án và một số DN được vay vốn từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng, còn cá nhân chủ nghĩa mới chỉ có 18 trường hợp người thu nhập thấp tiếp cận được gói hỗ trợ này. Số lượng người dân có thể tiếp cận được với nguồn vốn này vẫn còn rất hạn chế. Theo ông Đỗ Đức Duy, Chánh Văn phòng Bộ Xây dựng, sau khi kiểm tra và thẩm định hồ sơ dự án đã được các địa phương và DN đăng ký, Bộ Xây dựng đã đề xuất danh mục đợt đầu gồm 30 dự án xây dựng nhà ở từng lớp và dự án nhà ở thương nghiệp chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội để nhà băng quốc gia và các nhà băng thương mại cổ phần xem xét, cho vay vốn từ gói 30.000 tỷ đồng. Trong số này có 15 dự án đầu tư xây dựng nhà ở từng lớp đã đăng ký vay vốn đầu tư trước khi Chính phủ ban hành quyết nghị 02; 12 dự án đăng ký vay vốn sau khi ban hành Nghị quyết 02 và 3 dự án chuyển đổi công năng sang nhà ở từng lớp. Ông Duy cũng nêu rõ, trong danh sách các dự án được Bộ Xây dựng đề xuất vay vốn đợt đầu chỉ có 4 dự án của DN Nhà nước thuộc 3 đơn vị là: Tổng công ty Thủy tinh và Gốm xây dựng (Viglacera), Tổng công ty nguyên liệu xây dựng số 1 (FICO) và Công ty TNHH một thành viên Phát triển thành thị và KCN (IDICO). Các dự án còn lại gồm: DN tư nhân, DN cổ phần không có vốn Nhà nước và DN cổ phần có vốn quốc gia nhưng Nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối. Theo ông Nguyễn Trần Nam, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng là một chương trình dài hạn, hướng tới số đông người dân có thu nhập thấp, nhàng nhàng và có nhu cầu thực về nhà ở. Nếu nhìn vào nhu cầu nhà ở tầng lớp hiện thì rõ ràng đây là gói hỗ trợ tín dụng nhỏ. Tuy nhiên, sức lan tỏa của gói tương trợ sẽ không chỉ dừng lại ở 30.000 tỷ đồng. Cụ thể, trong điều kiện hiện tại, khoảng 30% sẽ được cho chủ đầu tư vay để tạo nguồn hàng hóa là các dự án nhà ở từng lớp vốn đã, đang thực hiện, nhưng thiếu nguồn lực; phần lớn nguồn lực gói 30.000 tỷ đồng còn lại để cho người dân vay vận hạn 10 năm hưởng lãi suất thấp (6%/năm hoặc thấp hơn) nếu có điều chỉnh. Vì thế, càng có nhiều DN xây nhà ở xã hội tiếp cận được với gói hỗ trợ này thì sẽ càng có nhiều người dân mua nhà được hưởng lợi. Không phải ai cũng vay được Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Xây dựng căn do do ngoài việc phải đáp ứng đủ các điều kiện như: Phải công nhận thu nhập thấp, xác nhận tình trạng nhà ở, xác minh tài sản đảm bảo... Người dân còn phải chứng minh được thu nhập của mình đảm bảo được khả năng trả nợ. Đối với những cá nhân kinh dinh tự do việc phải chứng minh thu nhập thấp hay việc xác minh được thu nhập hàng tháng của mình là rất khó khăn. Theo quan sát của phóng viên tại một số ngân hàng như VietinBank và MHB, có quá nhiều thủ tục lùng nhùng và khe khắt đối với người đi vay như việc ngoài tài sản thế chấp bằng chính căn hộ đang vay vốn để mua, nhà băng còn đề nghị khách hàng phải có thêm một tài sản thế chấp cộng với thu nhập ổn định. Người đi vay không có nhà nên mới có nhu cầu mua nhà từng lớp, đa phần trong số họ đều là người nghèo thị thành, công chức tài sản tích lũy gần như không có. Đối với những cần lao tự do việc chứng minh thu nhập trực tính ổn định theo yêu cầu của nhà băng là rất khó. Thêm vào đó, người mua nhà nếu muốn tiếp cận được gói tín dụng này, một yêu cầu nép phải thỏa mãn điều kiện của nhà băng là có hiệp đồng mua nhà đã ký với chủ đầu tư. Khi có hợp đồng thì ngân hàng mới tiếp thu hồ sơ vay vốn. Nguồn vốn hỗ trợ này chỉ đến tay người có nhu cầu vay vốn sau khi nhà băng thẩm định xong hồ sơ. Điều này đồng nghĩa với việc, người vay vốn phải mang hợp đồng mua nhà đã ký với chủ đầu tư đến nhà băng mới được vay vốn. Song trên thực tế, người mua nhà ở từng lớp không có tiền nộp cho chủ đầu tư nên chưa thể ký được hiệp đồng mua bán nhà. Trước những điều kiện khe khắt buộc người dân phải đáp ứng của các nhà băng, ông Nguyễn Trần Nam, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho hay: Mục tiêu của gói hỗ trợ này là đến đúng người dân, đến đúng người tiêu dùng, những người khó khăn về nhà ở. Hơn nữa, gói tín dụng này ngân hàng là người chịu bổn phận chính, cho vay phải bảo toàn vốn nên nhà băng cũng sẽ có những điều kiện để quản lý nguồn tín dụng này. Để đẩy nhanh tiến độ cho vay, giải ngân đối với khách hàng trong thời gian tới nhà băng Nhà nước đã có văn bản yêu cầu các ngân hàng được giao nhiệm vụ đẩy mạnh khai triển cho vay tương trợ nhà ở theo quyết nghị số 02 của Chính phủ. Ngoài ra, ngân hàng quốc gia còn yêu cầu 5 nhà băng chỉ đạo các chi nhánh, phòng giao thiệp tiếp thụ hồ sơ vay vốn của khách hàng, chỉ dẫn cụ thể về hồ sơ thủ tục, thời kì coi xét hồ sơ để phản hồi cho khách hàng về việc được vay vốn hay không và giải đáp thỏa đáng cho khách hàng trong trường hợp khách hàng không đáp ứng được điều kiện vay vốn. Mặt khác, đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông về mục đích ý nghĩa của chương trình, thông tin chi tiết về hồ sơ, thủ tục vay vốn. Trường hợp nảy sinh khó khăn vướng mắc, các chi nhánh, phòng giao tế kịp thời ít trụ sở chính nhà băng để xử lý theo thẩm quyền hoặc mỏng nhà băng Nhà nước và Bộ Xây dựng nếu vượt thẩm quyền của nhà băng. Về phía Chính phủ, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo nhà băng Nhà nước đôn đốc các ngân hàng thương nghiệp nhanh giải quyết cho người dân vay mua nhà. Song song, Ban chỉ đạo trung ương về phát triển nhà ở và thị trường bất động sản cũng sẽ họp để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn về cơ chế, chính sách, quy định từ thực tế khai triển để đẩy nhanh việc tiếp cận vốn của người dân. Xuân Thảo