Giữa trưa nắng gắt thương vợ sức yếu, chồng bà sau bữa cơm trưa đã không nghỉ ngơi, đi lên ngọn núi cách nhà cả chục cây để kịp gửi theo khách mang về trong ngày
Theo lời mẹ chồng trình diễn. Nếu có biết thì đàn ông ở đây cũng chỉ tham dự ở công đoạn đi tìm thuốc trên rừng. Ai nhớ ơn thì ngày tết đến đem cho tấm áo, chiếc váy, hộp bánh… Đang ngồi trò chuyện với chúng tôi, nhận được “đơn đặt hàng” qua điện thoại của một vị khách quen nhắn tìm giúp lá cây hối cho trẻ thơ tắm.
Bước sang tuổi 74, bà không một mình lên rừng được nữa mà phải nhờ con cháu chở xe máy đến khu rừng có thuốc, sau khi kiếm được đủ vị, bà lại gọi người lên gánh xuống núi và đưa bà về.
Chúng tôi tìm đến anh Nguyễn Văn Toản, ngay cùng xã Đú Sáng, một bệnh nhân đã được bà điều trị. Ngoài vị trí thuận tiện ngay gần đường thôn thì theo lời kể của các vị cao niên trong làng, trước kia trên đồi có một ngôi chùa lớn rất thiêng nhưng chiến tranh đã tàn phá mất, chỉ còn lại ngôi miếu nhỏ nhưng sự linh thiêng không hề thuyên giảm, vào ngày lễ tết rất đông người đến xin lộc.
Đón đọc Ấn phẩm Lao Động & Đời sống số 21 Khu rừng có đến 200 vị thuốc ta quý hiếm Sinh ra ở vùng đất miền sơn cước, từng cánh rừng, ngọn đồi, từng con suối với bà Chiên cũng thân quen như hơi thở của chính mình. Với mong muốn được viện trợ nhiều người và để các bài thuốc quý không bị mất đi, bà Chiên còn đứng ra vận động một số chị em trong thôn biết trị bệnh bằng cây thuốc ta lập ra vườn thuốc quý hiếm.
“Đồi Quan Âm” và tấm lòng phúc độ hơn người Điều đặc biệt, những bài thuốc ta gia truyền ở vùng núi này chỉ được các bà, các mẹ truyền cho con gái và con dâu, tịnh vô trong xã không có bóng dáng một người đàn ông nào dự bốc thuốc.
Bà gọi những vị thuốc quý báu của mình bằng cái tên đơn giản là “lá rừng khô”. Lúc ngoài 40 tuổi, con cháu bắt đầu ổn định cuộc sống riêng thì bà mới có thời gian lần mò lại tri thức mà năm xưa đã được mẹ chồng truyền dạy cho. Suốt gần 30 năm bốc thuốc, vị thầy lang này luôn đặt chữ “Phúc” làm đầu. Chỉ đôi khi người quanh làng, xã đến nhờ giúp thì bà mới bốc.
Bà lang Bùi Thị Chiên. Riêng mình với chức danh chủ toạ hội người cao tuổi thôn, bà Chiên cùng chồng đã phải lặn lội nhiều nơi để tìm các giống thuốc hiếm. Nhìn đôi bàn tay gầy đét tần mần tuyển lựa từng lá cây, phơi sạch, băm chặt của bà Chiên mới thấy được cái tâm giúp đời của bà thực sự rất lớn lao, chứ không hề giản đơn như câu nói chỉ là “vài cái lá rừng thôi mà”.
Tuy biết nhiều về thuốc nam nhưng những năm đầu do chồng công tác xa nhà, một mình bà nuôi con nhỏ, công việc nương rẫy nhiều nên ít có thời kì để tâm đến các vị thuốc.
Bốc thế nào để người bị bệnh uống thuốc mình phải thuyên giảm”. Từ đó đến nay, với lòng nhiệt tình và tận tâm của mình, bà đã chữa khỏi bệnh cho nhiều người, không đòi hỏi công xá, nên số bệnh nhân của bà mỗi năm lại tăng thêm khắp trong Nam ngoài Bắc.
Nhưng những bài thuốc ta với các vị thuốc quý từ tự nhiên thì phải đến khi về làm dâu nhà ông Bạch Công Chính bà mới được học. Cây thuốc khôi nhung được xem là hiếm nhất trong hơn 200 cây thuốc, bà đã tự bắt xe ôtô lên Đà Bắc, tìm đến những ngọn núi cao, rậm, vạch từng cây rừng, lội qua từng con suối mới tìm được vài cây giống ban sơ.
Hai cụ già ở cái tuổi thất thập kim cổ hy, con cháu bận công việc, học hành, đã tự đi xe máy lên Yên Mông, Kỳ Sơn để tìm. Không thiếu những lần bà bỏ dở công việc đang làm trên nương hay trong bếp để vội vã đi tìm thuốc cho những khách phương xa đến xin thuốc.
Còn nhớ lần đầu tiên bà biết đến cây thuốc ta là khi đứa con trai nhỏ tuổi bị ốm, nhà ở xa trọng tâm huyện, đường rừng đi lại khó khăn.
Trong số đó, bà Bùi Thị Trỉ có đặc tài chữa bệnh sâu quảng và bệnh ung thư vú. Với cây xạ đen, một vị thuốc quan yếu trong việc điều trị bệnh gan thì nhờ người lên vườn ươm trên tỉnh thành đem về. Cách trị bệnh của bà cũng rất đặc biệt không bắt mạch mà luôn dựa trên kinh nghiệm, chỉ cần bệnh nhân diễn tả triệu chứng bệnh là bà có thể bốc thuốc một cách xác thực, phần đa trong số đó là người mắc bệnh gan, đại tràng.
Có lẽ nhờ được trồng trên ngọn đồi linh thiêng nên nhiều loại thuốc vốn ưa trồng trên những ngọn núi đá vôi cao hoặc trong các khu rừng nguyên sinh khi về đây hợp đất, phát triển rất tốt? Ai cũng tin rằng đất Quan Âm thiêng, lại được sự chăm nom của những người đàn bà có tâm nên cây thuốc ở đây tác dụng không kém cạnh gì những cây thuốc tìm được trong rừng già.
Đồng tiền không quan trọng bằng cái tình, có người bệnh khổ lắm, ốm yếu gầy còm mình giúp được thì phải giúp ngay.
Lại có lần đi lấy thuốc tận rừng già ở Độc Lập phải ngủ qua đêm lại ở nhà con gái chứ không hề đơn giản. Dù không một danh vị, nhưng người thầy lang của núi rừng này luôn tận tụy hết dạ với công việc làm phúc.
Từ đó, mỗi khi trong nhà có ai đau yếu bà đều vào rừng tìm cây thảo dược đúng như bài thuốc gia truyền mà mẹ chồng chỉ dẫn. Có lần nửa đêm, một bệnh nhân ở xa khi tìm đến được nhà bà thì trời đã tối, bà dậy nấu cơm làm canh rồi cho thuốc trị bệnh, không lấy tiền. Ông Chinh nói: “Trước kia, rừng còn nhiều cây thuốc, bệnh nhân cũng ít nên mỗi lần có người đến xin thuốc mới đi lấy, giờ đông hơn nên bà phải tích tụ thuốc ta bảo quản trong kho”.
Thành ra, dù đã trợ giúp được nhiều người nhưng bà không khi nào nhớ được xác thực tên tuổi những bệnh nhân của mình, trừ đứa ở gần nhà.
Giờ, ngoài bà Chiên thì 6 người còn lại trong hội đều bốc thuốc trị bệnh miễn phí cho mọi người. Sự trùng hợp ngẫu nhiên khi chọn lọc đất để ươm trồng những cây thuốc nam quý hiếm chính là khu “đồi Quan Âm”. Thật khó tin, khi một khu vườn với hơn 200 cây thuốc được hình thành chỉ dựa vào sức lực của 7 bà cụ, mà người già nhất đã 80 tuổi, ngày ngày các cụ lên rừng tìm cây thuốc về trồng.
Bây giờ, anh cùng vợ đang mở một quán ăn ngay trong xã, mỗi lần nhắc đến vị ân nhân của mình anh Toản luôn xúc động, cảm thấy mình may mắn gặp được đúng thầy đúng thuốc.
Bà Chiên tâm tư: “Thấy người đi xa đến mà phải quay xe về trắng tay thì bà thương lắm.
“Mỗi năm tôi cũng đi bệnh viện khám lại nhưng không thấy bệnh tái phát” – anh Toản nói. Anh Toản kể, ngày còn là thanh niên anh mắc bệnh thận và gan, đi tiểu ra máu, sức khỏe rất yếu, nhưng nhờ hai thang thuốc của bà Chiên mà anh đã khỏi hẳn bệnh.
#, Bà lên rừng tìm đủ vị thuốc về sắc cho con uống, vài ngày sau đứa con trai khỏi bệnh.
