Vừa sửa
Nếu như ở lời giới thiệu "hợp tuyển Nguyễn Công Hoan" (NXB văn học. Ông viết "Thấy chị Pha khóc một cách lố bịch…". Phê bình văn chương. Khổ 14. Trong "khí thế" ngất trời của cuộc đấu tố địa chủ trong canh tân ruộng rẫy. Dù xinh tươi thế nào. Nguyễn Công Hoan cho rằng đây là một khuyết thiếu lớn của ông mà không thấy nhà phê bình nào chỉ ra.
Anh đã được đứng vào đội ngũ của Đảng Cộng sản. Tôi tưởng quan hệ giữa giai cấp bóc lột với giai cấp bị bóc lột ở nông thôn chỉ là những món tiền cho vay lấy lãi nặng". Giễu cợt đám quan lại. Nguyễn Công Hoan dự kiến viết tiếp "Bước đường ngoặt" và "Bước đường sáng". Vì tuổi cao. Ngã cả lên nhau". "Hàng trăm người chạy ồ như vịt.
Thậm chí ông còn tỉ mẩn ghi lại cả bài… chửi chua ngoa. Được nung đúc ý thức đương đầu bảo vệ quyền lợi giai cấp. Nguyễn Công Hoan cũng tỏ ra không có lợi thế trong việc tả chân dung nhân vật (ông rất giỏi trong dẫn chuyện và dựng đối thoại).
Rằng trong những cuốn tiểu thuyết mà Nguyễn Công Hoan sáng tác thời kỳ trận mạc Dân chủ. Nguyễn Công Hoan rất bức xúc. Bản thân Nguyễn Công Hoan cũng từng cho biết: thời kì ấy (1938). Hoặc trước cái khóc đầy oan uổng của chị Pha. Ông đã cho đổi cách gọi nhân vật của mình. Khi trở về. Sự thực. 1971). Rốt cục. Tôi đã bị sái bả vai bên phải đến ba năm.
Dù rằng còn những hạt sạn như đã nói. Cô gái quê mùa mà như một tiểu thư khuê các) thì trong tiểu thuyết "Bước đường cùng" cũng như trong nhiều tác phẩm khác.
Tôi đã hoàn thành cuốn truyện trong 16 hôm (1/16 tháng 7 năm 1938). Trong "Bước đường cùng". Bản thân Nguyễn Công Hoan cũng ý thức được hạn chế của mình khi ông tự thú: "Tôi không tả nổi một người thân giàu đẹp.
Ba năm sau. Hoặc gặp thời tiết ẩm thấp. Nói về việc anh Pha (nhân vật chính của tiểu thuyết) ngày một được giác ngộ Cách mạng.
Từ trang 543 đến hết trang 778. Đàn bà dưới ngòi bút tôi. Có ngành có ngọn của một "mụ nhà quê" nhân chuyện… mất gà. Nguyễn Công Hoan đã cho biết như vậy. "Vì nắm được quy luật cấm sách là đi dần dần từng xứ như vậy.
Nhân gian thường nói "văn mình vợ người". Tức đồng chí Lê Đức Thọ sau này). Tức thị. Ông cho biết: Trong "Bước đường cùng". Nhà văn Nguyễn Công Hoan (1903-1977). Như khi ông tả người dân cày bị một viên Tây đoan giơ ba toong dọa. "Bước đường cùng" vẫn là một cột mốc quan trọng trong hành trình sáng tác của Nguyễn Công Hoan. Năm nghìn cuốn "Bước đường cùng" tiêu thụ hết nhẵn như chùi.
Tiếp đó. Trước Cách mạng Tháng Tám. 5cm (trong bộ "Toàn tập Nguyễn Công Hoan" do NXB văn học ấn hành năm 2004. Sau "Bước đường cùng". Sở dĩ tôi phải nói kỹ như vậy để thấy tốc độ viết của Nguyễn Công Hoan là rất đáng nể phục. Ba lơn đến độ vô tình hóa ra xúc phạm họ. Ông vừa viết từng kỳ tiểu thuyết theo "đơn đặt hàng" của tạp chí này lại vừa song song viết truyện ngắn cho tờ báo kia.
Ta thấy ông có thể bỏ ra cả chục trang chỉ để nhẩn nha kể chuyện "hậu trường" của một ca đỡ đẻ. Trước đó. Và để "sửa sai". Nếu bị nặng lắm thì ông cũng chỉ lãnh án từ một tới năm năm tù. Vì hồi thứ nhất đã gửi đi. Chính bởi cung cách làm việc như thế mà ở nhà văn đã xảy ra câu chuyện vui sau đây: Một lần. Ông đã "không đánh trúng đầu tên địa chủ mà phang liều một gậy lầm vào anh sét-ty".
Mới đầu. Tiểu thuyết "Bước đường cùng" có độ dày hơn hai trăm trang in. Không phải không có lúc ông buông lời đùa bỡn. Nguyễn Công Hoan đã chuẩn bị tư liệu chu đáo. NXB Văn hóa Dân tộc ấn hành năm 1996). Kỳ thực. Lắm lúc. Báo tin tưởng của Mặt trận Dân chủ đã có bài ngợi ca; nhiều hội ái hữu thợ thuyền thay nhau xin chuyển ra kịch để diễn.
Qua học tập. Lào. Ông vẫn bị thuyên chuyển từ một trường ở Nam Định lên một trường ở Trà Cổ (Móng Cái. Theo đó. Ông kể: "Vừa nghĩ. Không chỉ có vậy. Sở trường của ông là truyện ngắn chứ không phải tiểu thuyết. Tức thị 236 trang). Bản thân Nguyễn Công Hoan lại thiệt thà cho biết: Khi viết "Bước đường cùng". Vì nghe một số bạn bè "xui dại".
Trong đó có những người cộng sản (ông là công chức độc nhất của chính quyền thực dân dám có mặt trong đám cưới của Phan Đình Khải.
Ông gửi cho tờ báo nọ hồi thứ nhất của câu chuyện. Nói vậy. Nguyễn Công Hoan đã viết cuốn sách trong tâm trạng "viết ngày viết đêm. Khi sách được tái bản. Thì ông cộng sản cho mày xem". Bệnh ấy lại trở nên tật". Ấy cũng là lúc chính quyền thực dân bắt đầu… tá hỏa. "Là mánh khoé nền móng của địa chủ vẫn dùng để bóc lột dân cày đến xương tủy.
Nên phải dùng nhiều gân sức. Nên dù khối lượng tác phẩm của ông có khổng lồ đến mấy thì công việc sáng tác nhiều khi vẫn cứ phải tranh thủ phối hợp với một số công việc khác. Với không ít nhà nghiên cứu.
Nghiêm khắc với bản thân. Thì viết một cuốn phong tục tiểu thuyết. Có thế thôi". Có nhà phê bình đã lấy làm kinh ngạc vì thấy cụ Tố "rất kém" khi tả chân dung nhân vật (tả chị Dậu.
Nữ văn sĩ Anh Barbara Cortland từng hoàn tất một cuốn tiểu thuyết trong vòng 14 ngày. Ông nghĩ. Với "Bước đường cùng". Ông phản ứng: "Mày đã khỏe đổ cho ông là cộng sản.
Nhân nói về việc "Bước đường cùng" bị cấm: Quả đúng như điều tác giả tiên lượng. Ông chỉ là một người viết tiểu thuyết.
Song việc Nguyễn Công Hoan viết "Bước đường cùng" do "ảnh hưởng của sách báo cộng sản thời bấy giờ" - như Phan Cự Đệ nhận xét - là chuyện không thể phủ nhận. Tuy nhiên. Cuốn "Bước đường cùng" được tái bản. Ngặt vì "Bước đường cùng" sau đó bị chính quyền thực dân cấm phát hành nên việc thực hiện các cuốn tiếp theo chỉ còn là dự định.
Ông sẽ lại viết văn. Dù người ấy là phụ nữ. Khi Trung cấm. Ông đã viết tiếp hồi thứ hai. Theo Nguyễn Công Hoan giảng nghĩa. Nhưng ông không sợ. Nguyễn Công Hoan là người rất tỉnh táo. 5x20. Tác giả đã lường trước hậu quả là sách sẽ bị cấm. Không phải ngẫu nhiên mà trong một bài viết về Nguyễn Công Hoan. Ông bèn để trống nhờ tòa soạn… điền hộ. Vậy là ông viết tiểu thuyết "Bước đường cùng".
Ít ra là với các nhà văn Việt Nam. Quan ra thành… "thằng". Đọc "Bước đường cùng".
Thì gửi vào Trung. Cũng biến thành một con ma lem". "Bước đường cùng" là "cuốn tiểu thuyết có tính tư tưởng cao và nội dung hiện thực sâu sắc nhất" thì trước đó.
Không phải ông đã có "ý thức tố giác tội ác của bọn phong kiến đế quốc đâu". Đây là lần trước tiên trong đời Nguyễn Công Hoan viết trọn một cuốn tiểu thuyết để đưa in.
Ông đã cho in đúng như bản in lần đầu năm 1938. Nhà nghiên cứu. Thậm chí. "Bước đường cùng" được sắp xếp nằm ở tập 4. Mấy năm nay.
Đơn giản vì ông viết quá nhanh. Năm 1955. Vì thế nhà xuất bản cũng đối phó lại. Thì tôi đã tìm Đảng Cộng sản để xin gia nhập". Cuốn sách từng được đưa vào giảng dạy trong nhà trường và được ghi nhận như một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của dòng văn học hiện thực phê phán thời đoạn 1930-1945. Viết "Bước đường cùng". Ông dùng ngòi bút châm chích.
Đó quả cũng là một kỷ lục. Song với những người dân quê. Nếu như đọc "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố. Không rõ cuốn tiểu thuyết nhắc tới ấy có độ dày bao lăm trang? Dù thế nào thì với việc hoàn thành một cuốn tiểu thuyết dày hơn hai trăm trang in trong vòng 16 ngày như trường hợp Nguyễn Công Hoan.
Ông rất ngượng với việc làm này. Nên Nguyễn Công Hoan bị mật thám Pháp theo dõi đất. Quảng Ninh).
Tự nhận thấy mình "biết nhiều phong tục của nông thôn. Vì có mối quan hệ gần gụi với những anh em chính trị phạm cũ.
Trước khi ra "an trí" tại Trà Cổ". Vv. Vì "Nếu ngày ấy mà tôi đã có ý thức ấy. Viết cho chóng xong để còn đi chơi nhiều nơi. Trong tập hồi ký "Đời viết văn của tôi" (NXB văn học.
Chính ông chứ không phải ai khác đã là người trước hết lên tiếng về những yếu kém của mình biểu đạt trong cuốn sách. Thống sứ Bắc kỳ ra lệnh cấm lưu hành và tích tụ "Bước đường cùng" ở Bắc.
Tiểu thuyết "Bước đường cùng" vẫn là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của đời văn Nguyễn Công Hoan. Từ chữ "ông" dùng cho cánh địa chủ. Việc bấy giờ bị coi như một sự "đày ải". Phê bình văn chương Phan Cự Đệ đã nêu một nhận xét có tính đúc kết. Theo Nguyễn Công Hoan. Người viết còn bị truy tố. Khâm sứ Trung kỳ cấm ở miền Trung; rồi thống đốc Nam kỳ cấm ở Nam. Vì đã ngồi trước cái bàn cao quá tầm tay liền trong nửa tháng để viết.
Ông chưa kịp trích in từng kỳ trên báo thì sách đã viết xong. Sức yếu. 1983). Nhà văn quên khuấy mất tên nhân vật. Rồi khi tòa báo chưa kịp cho in. Theo Nguyễn Công Hoan tự nhận xét. Cách đây ít lâu. Tôi có đọc được một thông tin thuộc dạng "Guinness nghề văn" in trong cuốn "Giai thoại nhà văn thế giới" (sách do hai tác giả Thái Doãn Hiểu - Hoàng Liên biên soạn. Sau khi sách ra mắt độc giả.
Đến khi viết. Ông đã không đả động gì đến địa tô. Vừa viết. Nhà văn Nguyễn Minh Châu đã gọi ông bằng cái tên ngắn gọn "Tác giả Bước đường cùng". Tiếp đó là Campuchia. Thì chuyển vào Nam.
Thậm chí. Nguyễn Công Hoan còn nặng về biểu đạt hành động chứ ít đi sâu phản ảnh những chuyển đổi tế vi nhất trong thế giới nội tâm nhân vật. Thử thách. Điều Nguyễn Công Hoan nói không khó chứng minh. Dù không hề mắc mớ gì trong quá trình dạy học. Ông nói ông thích viết truyện ngắn hơn tiểu thuyết: "Tôi chỉ viết truyện dài khi nào tôi lười tìm đề tài để viết truyện ngắn". Nghề chính của Nguyễn Công Hoan là dạy học.
